Обычная версия
Шрифт -
Шрифт +
Настройки по умолчанию

ЧЭРВЕНЬ

ЧЭРВЕНЬ

25 чэрвеня - 120 гадоў з дня нараджэння Петруся Броўкі, празаіка, грамадскага дзеяча, народнага  паэта Беларусі, акадэміка НАН Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі, лаўрэата Ленінскай прэміі імя Я.Коласа, Дзяржаўнай прэміі БССР у галіне навукі і тэхнікі, Героя Сацыялістычнай Працы 

Нарадзіўся ў вёсцы Пуцілкавічы (Віцебская вобласць) у сялянскай шматдзетнай сям’і. Бацька паэта займаўся вырабам мэблі, а маці вяла хатнюю гаспадарку.
Скончыў царкоўна-парафіяльную школу ў Лепелі, а пазней паступіў у Лепельскае вучылішча, але не скончыў яго — сям’я не змагла аплаціць яго вучобу. Яшчэ да рэвалюцыі пазнаёміўся з творамі Купалы і Коласа. Таксама высока цаніў паэзію рускага класіка Мікалая Някрасава.
У 1918 годзе, у 13-гадовым узросце, пачаў працаваць. Да 1924 года паспеў змяніць некалькі прафесій — перапісчык, справавод, рахункавод, селькар. У 1923 годзе выбраны сакратаром камсамольскай арганізацыі ў сваёй вёсцы. А ў 1924 – кіраўніком Маладалецкага сельсавета.
У 1925-1927 гадах быў загадчыкам аддзела Акружкама камсамола ў Полацку. У 1927-1928 гадах працаваў адказным сакратаром рэдакцыі газеты «Чырвоная Полаччына». Таксама падчас жыцця ў Полацку наведваў вячэрнюю школу, каб запоўніць прабелы ў адукацыі.
У 1928 годзе уступіў у літаратурнае аб’яднанне «Маладняк», пазней у Беларускую асацыяцыю пралетарскіх пісьменнікаў (БелАПП). Дарэчы, з «Маладняком» звязаная цікавая гісторыя, практычна не згадваная біёграфамі Петруся Броўкі.
У пачатку 1927 года пісьменнік уступіў у «Маладняк», але прабыў там зусім нядоўга, пакінуў арганізацыю і стаў адным з заснавальнікам эпатажнай літаратурнай арганізацыі «Беларуская літаратура-мастацкая камуна». Броўка прымаў актыўны ўдзел у жыцці камуны, аб чым сведчаць яго вершы, апублікаваныя ў часопісе гэтага аб’яднання «Росквіт»: «Чую звон…», «Не выгінай свае далоні», «Дайце новую музыку» і «Даўнейшае».
Пятрусь быў у блізкіх адносінах з Янкам Купалам. Купала, у сваю чаргу, цаніў Броўку. З-за іх блізкіх адносін да Броўкі прымацавалася мянушка «ад’ютант Купалы». Многія зайздросцілі яго сяброўству з такім бачным паэтам.
У 1931 годзе будучы народны паэт скончыў педагагічны факультэт БДУ. У 1940 — прызначаны галоўным рэдактарам часопіса «Полымя». Але з-за вайны не змог рэалізаваць сябе на гэтай пасадзе.
У 1941-1942 годах служыў у чырвонай арміі, працаваў у франтавым і партызанскім друку, у газеце «За савецкую Беларусь». Падчас вайны нацысты вывезлі маці паэта ў Асвенцым, дзе яна памерла. Броўка прысвяціў ёй паэму «Голас сэрца» (1960).
У 1943-1945 гадах быў адказным сакратаром Саюза пісьменнікаў БССР, у 1945 зноў прызначаны на пасаду галоўнага рэдактара часопіса «Полымя». Гэтую пасаду ён займае да 1948 года, калі робіцца старшынёй Саюза пісьменнікаў БССР.
У 1967-1980 гады Броўка — галоўны рэдактар Беларускай савецкай энцыклапедыі (цяпер «Беларуская Энцыклапедыя імя П.Броўкі»).
У розныя гады абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР (1947-1955) і СССР (1956-1980).
Свой першы верш «Ой, не шапчы, мая бярозка» напісаў у 1926 годзе. Ён тады толькі пераехаў у Полацк, даводзілася жыць у горадзе, і паэт вельмі сумаваў па вёсцы. Пад гэтымі ўражаннямі і быў напісаны верш. Яго надрукавалі ў газеце «Чырвоная Полаччына» і ў літаратурным альманаху «Наддзвінне». Першы зборнік вершаў «Гады як шторм» апублікаваў у 1930 годзе.
Падчас вайны паэт напісаў пранікнёную паэму «Беларусь», у якой апяваецца прыгажосць нашай краіны, яе вялікая гісторыя і пакуты, якія яна перажыла за ўвесь час. Але паэт не змог адысці ад ідэалагічнага складніка. Партыя, парады, братэрства з рускім народам — усё гэта прысутнічае ў паэме.
У 1957 годзе напісаў раман «Калі зліваюцца рэкі», прысвечаны будаўніцтву ГЭС на мяжы трох рэспублік, сяюроўству беларусаў, літоўцаў і латышоў.
Галоўную яго спадчыну складаюць вершы. І, вядома ж, справа ўсяго яго жыцця — Беларуская энцыклапедыя, да выдання якой ён прыклаў нямала сіл.
У 1987-1992 гадах выйшаў збор твораў паэта ў 9 тамах.
Некаторыя творы паэта былі экранізаваныя: «Каландры» (у 1931 годзе) і «Калі зліваюцца рэкі» (у 1961 годзе).
Таксама праявіў сябе як перакладчык — перакладаў на беларускую мову творы Шаўчэнкі, Маякоўскага, Тычыны, Твардоўскага, Байрана і іншых.
Пятрусь Броўка - Герой Сацыялістычнай Працы, уладальнік трох ордэнаў Леніна, ордэна Кастрычніцкай рэвалюцыі, ордэна Чырвонай Зоркі, ордэна Дружбы народаў, ордэна «Знак Пашаны».
У 1947 удастоены Сталінскай прэміі другой ступені за паэмы «Хлеб» і «Думы пра Маскву», а ў 1951 тая ж Сталінская прэмія, толькі ўжо трэцяй ступені, за зборнік вершаў «Дарога жыцця».
У 1962 годзе атрымаў Ленінскую прэмію за зборнік вершаў «А дні ідуць…».
У 1957 узнагароджаны Літаратурнай прэміяй імя Я.Коласа за раман «Калі зліваюцца рэкі». А ў 1970 годзе ўзнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй БССР імя Я.Купалы за зборнік вершаў «Між чырвоных рабін».
У 1976 годзе за актыўны ўдзел у стварэнні Беларускай Савецкай Энцыклапедыі ўзнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй БССР.
У Мінску, Віцебску, Гомелі, Полацку, Ушачах і Лепелі ёсць вуліцы Броўкі. У Беларусі існуе 2 музеі паэта. Яго імя таксама носяць Вялікапольская сярэдняя агульнаадукацыйная школа, калгас «Новае жыццё». А таксама — выдавецтва Беларуская Энцыклапедыя.
На вершы паэта напісана нямала песен. Самым жа папулярным вершам у выканаўцаў па-ранейшаму застаецца "Пахне чабор…".


Количество просмотров: Счетчик посещений Counter.CO.KZ - бесплатный счетчик на любой вкус!


Вернуться в раздел ЧЭРВЕНЬ

Соседние подразделы:
СТУДЗЕНЬ
Люты
САКАВІК
КРАСАВІК
МАЙ
ЛІПЕНЬ
ЖНІВЕНЬ
ВЕРАСЕНЬ
ЛІСТАПАД

Государственная символика

N17471

-

ЗНАМЕНИТЫЙ ЗЕМЛЯК

N17472

ШЧОДРАЕ СЭРЦА МІХАСЯ ЛЫНЬКОВА

Базы данных





On-Line проект

Сводный Электронный Каталог




-

МЫ В СОЦСЕТЯХ

    

Витебские Вести

МЧС информирует

РЕГИСТРАЦИЯ

Портал рейтинговой оценки

Наш адрес в сети

N5204

ВЕРАСЕНЬ3 верасня - 95 гадоў з дня нараджэння Паўла Ткачова, пісьменніка, літаратуразнаўцы Нарадзіўся у вёсцы Скадаінаўка Шахцінскага раёна Растоўскай вобласці (Расія) у сям'і шахцёра....
Открыть раздел ВЕРАСЕНЬ
Программы и проекты Библиотеки ГУК «Лиозненская ЦБС» предлагают Вам в рамках онлайн-проекта «Великой Победе – 75» познакомиться с материалами, посвящёнными этой славной...
Открыть раздел Программы и проекты
The LineAct Platform